کتاب «مشق خوبان؛ شرح و حاشیه بر رساله‌های صراط السطور سلطانعلی مشهدی و مداد الخطوط میرعلی هروی»، به قلم و تلاش دکتر محمدعلی رجبی دوانی و به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر شد.
به‌گزارش روابط عمومی حوزه هنری، امروزه دیگر واژه هنر، در میان بحث‌ها و در محافل مختلف، نشانی از امر قدسی یا آسمانی ندارد. هنر امروز، ابزاری برای خالی‌شدن انسان هنرورز از احساسات خویش تلقی می‌شود و دیگر نماینده‌ای از جلوه‌های آسمانی نیست. خوشنویسی را هم اگر نوعی هنر بدانیم، دچار همین مصیبت است. امروزه خوشنویسی، صرفاً به امری فردی و زیبایی‌شناسانه تبدیل شده که افراد برای بیشتر نشان‌دادن و بهتر نشان‌دادن شخصیت خود از آن بهره می‌گیرند، حال آنکه خوشنویسان مسلمان، به‌خصوص قدمای این هنر، متفق‌القول بر این عقیده هستند که این هنر، هنری آسمانی است و حتی مبدائی آسمانی دارد. این جمله که «با خط، . با خط، فتوحی در دل انسان ایجاد می‌شود که نسبت او را با راز حقیقت وجودش آشنا می‌کند»، برای آن‌ها که سر و سرّی در این هنر دارند، حقیقتی عینی و معنادار است و بسیاری از هنرمندان مسلمان نیز معتقدند «خوشنویسی نظرکردة حق است». از این رو، شناخت مبداء این هنر، چرایی و چگونگیِ آسمانی‌بودن و کنکاش در دل تاریخ فراز و نشیب آن، برای علاقه‌مندان این حوزه و تمامی آن‌هایی که دل در گروی هنر دارند، ضروری است.
برای آشنایی با تاریخ خوشنویسی و شنیدن سمع و نظر قدمای مسلمان این هنر دربارة آن، ضرورتاً باید به سراغ آثار تاریخی رفت. در میان آثار به‌جا مانده از هنرمندان مسلمان، دو رسالة «صراط‌السطور» و «مدادالخطور» که درباره قواعد شکل‌گیری مفردات و ترکیبات نستعلیق، توسط سلطان علی مشهدی و میرعلی هروی، دو استاد مسلّم نستعلیق برجای مانده‌‌اند، یکی از بهترین منابع برای شناخت این هنر آسمانی هستند. دکتر محمدعلی رجبی دوانی (زاده 1328 قم)، فرزند استاد علی رجبی دوانی و برادر دکتر محمدحسین رجبی دوانی، اندیشمند، نویسنده، پژوهشگر حوزة فلسفه هنر، زیبایی‌شناس و از مدیران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، در جدیدترین اثر خود با نام «مشق خوبان» که به تازگی از پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر شده است، شرح و حاشیه‌ای بر این دو رساله‌ی بر جا مانده از سلطان علی مشهدی و میرعلی هروی نگاشته‌اند.
در قسمتی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «پس از ظهور خط نستعلیق در ایران، به سبب زیبایی، تنوع و انعطاف بیش از حد نستعلیق، این نوع از خوشنویسی جایگاه ویژه‌ای یافت و رسالات بسیاری دربارة قواعد شکل‌گیری مفردات و ترکیبات آن نوشته شد. رساله‌های «صراط السطور» و «مداد الخطوط» دو اثر بسیار استثنایی در این زمینه‌اند که هر یک با ویژگی منحصر به فردشان مرجعی برای کتب آینده شدند. آنچه در این کتاب مورد توجه بوده، احیای سنت شرح و حاشی به‌عنوان یکی از سنن شریف محققان قدیم است. در این کتاب، برخی موارد که نیاز به شرح و بسط بیشتر داشته، شرح داده شده است».
این کتاب در 200 صفحه و در قطع رقعی و به‌همت گروه حکمت و هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی تولید شده و از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ و طبع رسیده است. علاقه‌مندان می‌توانند این کتاب را از کتابفروشی‌های معتبر سراسر کشور و وب‌سایت انتشارات سوره مهر تهیه بفرمایند.
انتهای پیام/
نظر شما